Gavalochori is een van de authentieke en nog steeds vol met karakter Kretenzer dorpen in het hart van de Apokoronas regio aan de noordwest kust van Kreta.

Op zo’n 40 minuten met de auto (30 km) van de prachtige Venetiaanse haven van Chania. Vanuit Gavalochori ben je in 10 minuten met de auto (4 km) bij de mooie stranden van Almyrida of ietsje verder Kalyves. En in 25 minuten (14 km) ben je aan het 10 km lange zandstrand van Georgioupoli. Als je de zuidkust van Kreta wilt ontdekken rij je daar vanuit Gavalochori in een uurtje naartoe. Sfakia en vooral Loutro in het zuiden zijn zeker een dagtocht waard, en uitstekend te combineren met een tocht door de Samaria gorge, waar je dan een extra dag voor nodig hebt.

APOKORONAS

De Apokoronas regio wordt vaak beschreven als het Toscane van Kreta vanwege zijn groen wijds golvend landschap. De westgrens van de Apokoronas regio begint net buiten Chania en strekt zich uit als een groene valley vol met olijf- en fruitgaarden vanaf de voet van de Witte Bergen (Lefka Ori) tot aan de stranden van de Souda baai. In het oosten van Apokoronas verreist de Drapanos berg uit het landschap en die strekt zich uit tot aan de Zee van Kreta.

Het hele gebied is prachtig groen en zeer vruchtbaar wat uitzonderlijk is voor het normaal rotsige Kretenzer landschap, vandaar het vergelijk met Toscane. De Kiliaris rivier, bekend sinds de oudheid als 'Pyknos', stroomt als ader door dit gebied.

De belangrijkste dorpen in Apokoronas zijn Vamos, Armenoi en Vryses met hun vele tavernas en grotere kerken. Hier hebben ook politie, brandweer en andere overheidsfuncties hun basis. Toerisme en landbouw, vooral olijven en fruit, zijn de belangrijkste economische sectoren. Daarnaast zijn er ook een aantal belangrijke steen- en zandgroeves druk in de weer om de materialen voor de vele lokale bouwprojecten aan te leveren.

Kalyves, Almyrida en Georgioupoli zijn de belangrijkste en grotere badplaatsen, ieder met hun eigen karakter en beschreven op deze site. Verder zijn de dorpjes Asi Gonia, Fres en Kryonerida de moeite waard om te bezoeken.

De meeste scenes uit de prachtige 60er jaren film ‘Zorba de Griek’ zijn gefilmd in Apokoronas.

GAVALOCHORI

Het dorp Gavalochori ligt in het midden van Apokoronas, en is uniek te noemen vanwege zijn goed bewaarde typische architectuur. De naam Gavalochori vindt zijn oorsprong van de Gavlas familie die hier woonden toen Kreta een onderdeel van de Venetiaanse Republiek was tijdens de 13e tot de 15e eeuw.

Het dorp is officieel beschermd als traditioneel Kretenzer dorp met vele interessante gebouwen uit de Byzantijnse, Venetiaans en Ottomaanse periodes. Zoals een olijf pers uit de 18e eeuw in een gewelfd gebouw met 2 ruimtes, de kerkjes van Panagia en Agios Sergios, en de oude dorpsschool. Daarnaast staan er nog vele van de bekende Gavaliana water putten in het prachtige landschap.

Er zijn zelfs opgravingen gevonden die aangeven dat het dorp al bewoond was in de Minoïsche, Neolithische en Romeinse tijden.

Op het dorpsplein staat een monument ter herdenking van de gesneuvelde dorpsgenoten tijdens de 2e wereldoorlog.

Er is een prachtig heel klein folklore museum in het centrum van het drop waar je de geschiedenis en folklore van het dorp kunt zien tentoongesteld. Het museum is gevestigd in een gerenoveerd Venetiaans gebouw met stenen gewelven.

De permanente bevolking van zo’n 500 inwoners bestaat uit een combinatie van de lokale Griekse bevolking samen met flink wat buitenlanders, oorspronkelijk Britten met steeds meer andere Europeanen, die hier hun nieuwe thuis hebben gevonden. Vanaf het voorjaar neemt het aantal vakantievierende zowel Griekse als buitenlandse bewoners gestaag toe wat het dorp een levendige en gezellige uitstraling geeft.

Het dorp heeft een aantal simpele winkeltjes waaronder een bakker en een paar kleinere ‘supermarkten’. Voor een uitgebreidere supermarkt kun je het beste terecht in Kalyves.

Op het dorpsplein is een leuke winkel waar ambachtswerk gemaakt in het dorp te koop is zoals borduurwerk, kant, keramiek en schilderwerk.

Gavalochori heeft maar liefst 14 Grieks Orthodoxe kerken, of kleinere kerkjes. Vaak zijn deze gedurende de dag of avond open en kun je ze bezoeken, en vaak is er in het weekend een mis in de grotere kerken.

Daarnaast zijn er vele prachtige wandelingen te maken vanuit het dorp. Voor deze wandelingen raden we heel graag de boekjes van deze 2 in Kreta wonende Nederlanders aan https://www.discoveronfoot.com/home/

Tegen het begin van de avond komen de hoofdzakelijk oudere mannen van het dorp samen op het dorpsplein bij het lokale café (kafenio) om daar kaart of backgammon te spelen, maar vooral om de gebeurtenissen van de dag uitgebreid door te nemen. Een meer authentiek beeld van het Kretens dorpsleven kun je je niet voorstellen.

 

Zonder overdrijven zijn de 3 taverna’s in het midden van Gavalochori een omweg waard. Niet alleen de lokale bevolking en toeristen maar zeker zovelen Kretenzers uit de weide omgeving komen vaak en speciaal naar een van deze taverna’s om van hun lunch of diner te genieten. Het is heel normaal dat gasten

er een half uur of meer voor over hebben om uit diverse windhoeken hier te komen genieten van traditionele Kretenzer gerechten. Zo ook vele vrienden van de schrijver van dit artikel. Behalve een paar kleinere taverna’s zijn dit de 3 beste.

 

De oudste en bekendste is Monica`s Gavalianos Kafenes, ook wel eenvoudig Monica’s taverna genoemd. Een echte authentieke dorps taverna met een mooi terras tegenover de kaart spelende mannen aan de ander kant van het dorpsplein. Er is ook een grotere tuin altijd vol met gasten, en waar ook vaak lokale muzikanten spelen. De kaart bestaat alleen maar uit echt authentieke lokale gerechten iedere dag vers voorbereid. Monica runt haar taverna al zo’n 15 jaar en staat bekend om deze heerlijke gerechten en persoonlijke service. Onze favorieten hier zijn de diverse verse salades, fava (een vers bonen gerecht), lokale worstje, lamsbout, dolmadakia (gevulde wijnbladeren), dakos (een vers tomaten gerecht) en eigenlijk alles wat op het menu staat J . Hier is de facebook pagina: https://www.facebook.com/groups/410898302259033/

 

Arismari is in 1997 begonnen om de hoek van Monica’s op zo’n 50m afstand. Hier vindt je hun ook altijd volle tafels op een kleiner autovrij dorpspleintje. Arismari heeft ondertussen ook net zo’n fantastische reputatie opgebouwd als Monica’s. Ook hier een kaart om van te watertanden met authentieke Kretenzer gerechten, en met voldoende variëteit van wat de andere taverna’s in het dorp aanbieden. Hier zijn onze absolute favorieten moussaka, de home made patatas fritas, varkensvlees van de gril, en de chocolade en kwarktaart nagerechten. Hier is de facebook pagina: https://www.facebook.com/arismari.gavalochori

 

 

En de 3e fantastische taverna is Aposperitis, om de andere hoek ook op 50m afstand van zowel Monica’s en Arismari. Dit was een heel oude ‘old time’ favoriet tot zo’n 5 jaar geleden toen het helaas minder werd. Gelukkig heeft de zoon van de vorige eigenaar de zaak sinds een paar jaar overgenomen en is er weer een succes van aan het maken. Diverse gasten van de schrijver van dit artikel zowel Grieken als buitenlanders uiten nu sinds een paar zomers lof over deze taverna. Diverse gasten hebben zelfs onafhankelijk van elkaar hun gerecht als ‘de beste steak’ ooit beschreven. Ook voor ons zijn vooral de diverse gegrilde vleesgerechten onze favorieten, samen met de diverse bijgerechten, en de zelfgemaakte nagerechten van gesuikerde citrusvruchten. Dit is hun facebook pagina: https://www.facebook.com/kafe-taverna-APOSPERITIS-116401965047732/

 

 

Als laatste kunnen we deze twee prachtige villa’s voor een rustgevende vakantie in Gavalochori aanraden: www.bleverde.com . Middenin de olijfgaarden aan de rand van Gavalochori liggen deze 2 individuele villa’s ieder met hun eigen zwembad. Met een prachtig panorama overzicht over het dorp, het Apokoronas landschap en de zee in de verte, en op zo’n 10 minuten lopen van het dorpsplein.